Wetgeving over escortdiensten in Nederland: Wat je moet weten

In Nederland is het werken als escort niet automatisch illegaal, maar het is ook niet zomaar toegestaan. Veel mensen denken dat escortdiensten volledig legaal zijn, maar dat is een misverstand. De wet stelt duidelijke grenzen, en wie deze overschrijdt, loopt een risico - zowel de cliënt als de escort. Als je overweegt om een escort te huren, of zelf als escort werkt, is het essentieel om te begrijpen wat wel en niet mag.

Het verschil tussen prostitutie en escortdiensten

De wet maakt geen duidelijk onderscheid tussen prostitutie en escortdiensten. Als er seksuele diensten worden verleend tegen betaling, valt dat onder de wet op prostitutie. Dat betekent dat een escort die seksuele activiteiten aanbiedt, juridisch gezien dezelfde regels gelden als een prostituee. Het maakt niet uit of je het een ‘date’ noemt, een ‘begeleidingsdienst’ of een ‘avondje uit’. Als de betaling is gekoppeld aan seks, is het prostitutie.

Wat wél mag, is het aanbieden van gezelschap - bijvoorbeeld mee naar een restaurant, een theaterbezoek of een feestje. Als er geen seksuele activiteit wordt beloofd of uitgevoerd, valt dat buiten de wet. Veel escorts werken hiermee, en leggen in hun aanbod nadruk op ‘gezelschap’ en ‘discussie’. Maar als een cliënt verwacht dat er na het betalen seks volgt, en de escort dat ook aanbiedt, dan is er sprake van illegale prostitutie.

Waarom is prostitutie gedeeltelijk legaal in Nederland?

Nederland heeft sinds 2000 een gelegaliseerd model voor prostitutie. Het idee was: door het te reguleren, kun je misbruik, mensenhandel en onveilige omstandigheden verminderen. Prostitutie mag alleen in erkende prostitutiehuizen of op officieel toegestane plekken, zoals de bekende ramen in Amsterdam. Privé-adressen zijn verboden als werkplek, tenzij je een speciale vergunning hebt.

Escortdiensten die in een hotelkamer of thuis werken, zijn dus illegaal, tenzij ze een vergunning hebben. Dat is zeldzaam. De meeste escorts werken daarom in de grijze zone: ze claimen geen seks te bieden, maar weten dat cliënten dat wel verwachten. De politie kijkt meestal weg, zolang er geen klachten zijn, geen mensenhandel, en geen kinderen betrokken zijn. Maar als er een klacht komt - bijvoorbeeld van een cliënt die zich bedrogen voelt - dan kan de escort worden aangehouden.

Wat gebeurt er als je een escort huurt?

Als cliënt ben je niet automatisch strafbaar. De wet richt zich vooral op de uitbater en de persoon die de dienst verleent. Maar er zijn uitzonderingen. Als je weet dat de escort een slachtoffer is van mensenhandel, of als je weet dat ze jonger is dan 18, dan kan je worden aangeklaagd. Ook als je een escort in een verboden omgeving huurt - bijvoorbeeld in een appartement waar geen vergunning is - kan je als medeplichtige worden beschouwd.

Er zijn in 2024 in Nederland 127 gevallen waarin cliënten werden aangehouden omdat ze bewust meewerkten aan illegale prostitutie. De meeste van deze gevallen hadden te maken met escorts die in privéwoonruimtes werkten, zonder vergunning. De straffen zijn meestal een boete van €500 tot €1.500, maar in ernstige gevallen kan er ook een gevangenisstraf volgen.

Wat moet een escort weten om niet te straffen?

De enige manier om veilig te werken als escort is via een erkende prostitutiehuurder of een officiële locatie. Maar de meeste escorts kiezen voor een ander pad: ze werken zelfstandig, zonder vergunning, en houden zich aan de ‘gezelschap’-regel. Dat is riskant, maar veel voorkomend.

Om het risico te verlagen, doen veel escorts het volgende:

• Ze geven geen expliciete belofte van seks in hun advertenties
• Zij vragen geen voorschot, maar betaling na de afspraak
• Zij werken alleen in hotels waar de eigenaar geen vragen stelt
• Zij houden geen vast adres, en veranderen vaak locatie
• Zij gebruiken geen echte naam of foto’s in hun profiel

Dit zijn geen garanties - maar ze verminderen de kans op aanklacht. De politie heeft geen middelen om alle escorts te controleren. Ze focussen op groepen die mensenhandel of kinderprostitutie verdacht maken. Als je geen kinderen, geen geweld en geen drugs betrekt, ben je meestal niet het doelwit.

Online advertenties: waar mag je adverteren?

Adverteren voor seksuele diensten is in Nederland illegaal. Dat geldt voor websites, sociale media, en zelfs lokale kranten. De wet verbiedt het openbaar aanbieden van seksuele diensten. Daarom gebruiken veel escorts privé-kanalen: WhatsApp, Telegram, of privé-website met ingelogde toegang.

Er zijn ook websites die beweren ‘gezelschap’ aan te bieden, maar waar je meteen na inschrijving wordt doorverwezen naar privé-berichten. Deze sites zijn vaak gevestigd buiten Nederland, maar werken voor Nederlandse klanten. De Nederlandse overheid probeert deze sites te blokkeren, maar ze zijn moeilijk te stoppen. De meeste escorts weten dat dit in de grijze zone ligt - en nemen het risico.

Als je als cliënt op een website komt die expliciet ‘seksuele diensten’ aanbiedt, dan ben je al op een illegale plek. De website zelf kan worden gesloten, en de eigenaar kan worden aangeklaagd. Jij als gebruiker bent meestal niet het doel, maar je bent wel onderdeel van het illegale systeem.

Wat is het verschil tussen een escort en een prostitutue?

Technisch gezien: er is geen verschil. De wet ziet beide als prostitutie als er seksuele diensten worden verleend. Maar in de praktijk is er een groot verschil in hoe ze worden ervaren.

Prostitutie in een verlicht raam in Amsterdam is openbaar, gereguleerd, en vaak met controle. De vrouw werkt in een huis met beveiliging, regelmatige gezondheidscontroles, en een verplichte registratie. Ze werkt met een vaste klantenstroom en weet wat de regels zijn.

Een escort werkt vaak alleen, in een hotelkamer, met een wisselende klant. Ze heeft geen controle over de omstandigheden, geen gezondheidscontrole, en geen ondersteuning. Ze is kwetsbaarder voor misbruik, en heeft minder rechten. De meeste escorts zeggen dat ze kiezen voor deze weg omdat ze meer vrijheid willen - maar die vrijheid komt met een hoge prijs.

Wat gebeurt er als je wordt gearresteerd?

Als een escort wordt gearresteerd, wordt ze meestal vrijgelaten na een verhoor. De politie controleert of er sprake is van mensenhandel, kinderprostitutie, of geweld. Als dat niet het geval is, wordt er meestal geen aanklacht gedaan. Maar de escort krijgt wel een waarschuwing, en haar nummer kan op een lijst komen van ‘verdachte personen’.

Als een cliënt wordt gearresteerd, gebeurt er vaak hetzelfde. De meeste cliënten worden gewaarschuwd, en krijgen een boete van €500 tot €1.500. In zeldzame gevallen, bij herhaalde overtredingen of bij betrokkenheid bij mensenhandel, kan er een strafrechtelijke vervolging volgen.

De meeste gevallen worden afgedaan met een boete en een gesprek. Maar het staat op je persoonlijke record. Als je ooit een visum aanvraagt, of een baan in de openbare sector wilt, kan dit oplichten.

Veiligheid en risico’s

De grootste risico’s zijn niet juridisch, maar persoonlijk. Escorts worden vaak geïsoleerd, en zijn kwetsbaar voor bedrog, uitbuiting, en geweld. Cliënten kunnen agressief zijn, of weigeren te betalen. Er zijn veel gevallen waarin escorts zijn opgesloten, bedreigd, of gedwongen om meer te doen dan ze hadden afgesproken.

Daarom raden organisaties als De Rode Lantaarn een Nederlandse organisatie die ondersteuning biedt aan sekswerkers, inclusief escorts, met juridische hulp, gezondheidszorg en veilige ruimtes aan om altijd een vertrouwde persoon te informeren over waar je bent, en nooit alleen te werken. Gebruik een vertrouwde telefoonapp, en houd een noodknop ingeschakeld.

Cliënten moeten ook voorzichtig zijn. Het is niet veilig om een escort naar huis te nemen, of in een afgelegen locatie te ontmoeten. Kies een openbare plek, zoals een hotel met bewaking. Betaling via bankoverschrijving is veiliger dan contant geld - dat maakt het makkelijker om een spoor te volgen als er iets misgaat.

Wat zijn de alternatieven?

Als je op zoek bent naar gezelschap, zijn er legale alternatieven. Er zijn bedrijven die ‘gezelschapsdiensten’ aanbieden zonder seksuele activiteiten - bijvoorbeeld voor ouderen, mensen met een handicap, of wie gewoon iemand wil om mee te praten. Deze diensten zijn gereguleerd, en werken met een duidelijke contractuele basis.

Er zijn ook sociale platforms waar mensen elkaar ontmoeten voor een kopje koffie of een wandeling. Websites als Meetup een internationaal platform waar mensen zich kunnen aansluiten bij lokale groepen voor gezamenlijke activiteiten of InterNations een netwerk voor expats en internationale mensen om sociale contacten te maken bieden legale en veilige manieren om nieuwe mensen te ontmoeten.

De kans dat je een echte connectie maakt is groter dan je denkt - en het risico is veel kleiner.

Conclusie: Het is complex, maar niet onmogelijk

Het huren van een escort in Nederland is geen eenvoudige keuze. De wet is vaag, de praktijk is riskant, en de grenzen zijn vaag. Je kunt niet zomaar zeggen: ‘het is legaal’ of ‘het is illegaal’. Het hangt af van wat er precies gebeurt, waar, en hoe.

Als je een escort wilt huren: weet wat je doet. Vraag niet naar seks. Kies een openbare locatie. Betaal via sporenbare methode. Houd jezelf en de ander veilig.

Als je als escort werkt: weet je rechten. Werk niet in een verboden locatie. Gebruik geen expliciete advertenties. Zoek steun bij organisaties zoals De Rode Lantaarn. Je bent niet alleen.

De wet is er niet om mensen te straffen, maar om bescherming te bieden. Als je de regels respecteert, kun je veilig zijn - zelfs in een grijze zone.

Als je een escort wilt huren, denk dan niet alleen aan de prijs. Denk aan de risico’s. Denk aan de mens achter het profiel. En denk aan de wet - want die houdt geen rekening met wensen, maar met feiten.