Hoe zijn call girls in Nederland van een ondergrondse activiteit uitgegroeid tot een gereguleerde sector die nu ook online opereert? Deze vraag leidt ons door meer dan acht decennia van maatschappelijke, juridische en technologische veranderingen. Hieronder volgt een chronologisch overzicht dat de belangrijkste momenten en trends belicht.
Belangrijkste inzichten
- Na de Tweede Wereldoorlog groeide de vraag naar gezelschapsdiensten in de grote steden.
- De jaren zestig en zeventig brachten een culturele revolutie waarbij prostitutie minder taboe werd.
- Amsterdam werd het epicentrum dankzij de beroemde Rosse buurt een van de oudste en meest bekende rosse gebieden ter wereld.
- De Wet regulering prostitutie ingezet in 2000 om arbeidsvoorwaarden en gezondheid te waarborgen veranderde de juridische status fundamenteel.
- Vanaf de vroege 2000‑jaren verlegde het internet de ontmoetingsplek van call girls van fysieke locaties naar digitale platforms.
De eerste jaren (1945‑1960): herstel en ondergrondse netwerken
Direct na de Tweede Wereldoorlog zochten veel Nederlandse mannen gezelschap dat zij in de cafés en koepels van de grote steden vonden. Daardoor ontstond een informeel netwerk van call girls vrouwelijke escortes die tegen betaling gezelschap aanboden. Deze vrouwen werkten meestal in de schaduw, zonder enige officiële bescherming. De police hield een vinger aan de pols, maar de focus lag op drugs en geweld, waardoor prostitutie relatief onopgemerkt bleef.
De belangrijkste steden waren Rotterdam, Den Haag en vooral Amsterdam de hoofdstad en poort naar de internationale handel. Hier ontwikkelden zich de eerste rosse straten, waar huurkamers en cafés een ontmoetingspunt waren.
De culturele wending: jaren zestig en zeventig
De jaren zestig brachten de seksuele revolutie, een breder debat over vrijheid, individuele rechten en tolerantie. De Nederlandse samenleving begon seks en prostitutie te zien als een persoonlijke keuze in plaats van een moreel falen. Hierdoor ontstond een zichtbaarere markt voor call girls, met meer reclame in tijdschriften en posters.
In 1969 werd de beruchte wijk De Wallen de rosse buurt in Amsterdam, bekend om haar 250 raamwerkjes waar vrouwen werken officieel erkend als “toeristische attractie”. De stad zag een inkomstenstroom uit toerisme en besloot tolerantie te combineren met controle.
De opkomst van de rosse buurt in Amsterdam
Vanaf de jaren zeventig groeide de Wallen tot een internationaal herkenningspunt. Grote hotels, cafés en nachtclubs rond het gebied verzorgden een heel ecosysteem: cleaners, makelaars, gezondheidsinspecteurs en zelfs advocaten. De Seksindustrie een economische sector die betaling voor seksuele diensten omvat werd een belangrijk onderdeel van de stedenbouwkundige plannen.
De roerendmakende kant van de markt zorgde voor een gulden middenweg: de overheid hield de controle los, maar bannen van illegale bordeelvormen werden verscherpt. In 1975 werd de eerste gemeentelijke gezondheidsinspectie opgericht om ziektes onder zowel werknemers als klanten te monitoren.
De Wet regulering prostitutie (2000)
De grote stap naar legalisatie kwam met de invoering van de Wet regulering prostitutie. Sinds 1 juli 2000 moeten alle exploitanten een vergunning aanvragen, een minimumleeftijd van 18 jaar hanteren en de arbeidsvoorwaarden volgens de arbeidswetgeving respecteren. De wet had drie doelen:
- Bescherming van de call girls die nu als werkenden met arbeidsrechtelijke bescherming gelden tegen uitbuiting.
- Verbeteren van de volksgezondheid via verplichte medische controles.
- Beperken van mensenhandel door strengere toezichtmechanismen.
De invoering leidde tot een toename van formele werkplekken, maar ook tot een verschuiving van traditionele raamwerkjes naar onafhankelijke zelfstandige escorts die hun eigen agenda’s beheren.
Digitalisering: internet en de moderne bediening (2000‑heden)
Met de opkomst van breedbandinternet in de vroege jaren 2000 veranderde de manier waarop klanten contact zoeken. Websites met foto’s, recensies en prijsindicaties werden het nieuwe visitekaartje. Platforms als ‘Eros’ en ‘Lekker’ boden een geautomatiseerd boekingssysteem, waardoor de drempel voor zowel klant als escort lager werd.
Deze digitale shift bracht twee belangrijke effecten:
- Decentralisatie: Mensen konden nu vanuit huis een afspraak maken, waardoor de fysieke locatie minder cruciaal werd.
- Risicobeheer: Veel platforms integreren veiligheidsfuncties - anonieme betalingen, verificatie van identiteit, en klantscreening - wat de kans op agressie verlaagde.
Toch blijft de fysieke aanwezigheid essentieel in de rosse buurt: de persoonlijke ontmoeting, de sfeer van de straat en de traditionele raamstructuur blijven een cultureel erfgoed.
Huidige situatie en maatschappelijke discussie
Vandaag de dag is de Nederlandse sexindustrie een gemoderniseerde markt met zowel fysieke als digitale elementen een van de best gereguleerde ter wereld. De meeste steden hanteren een licentiesysteem, en er is een nationaal register van vergunninghouders. Tegelijkertijd blijft er debat over de ethiek van prostitutie, de impact op genderrollen en de effectiviteit van de wet tegen mensenhandel.
Enkele actuele discussiepunten:
- Moeten er strengere strafmaatregelen komen voor exploitanten die zich niet aan de wet houden?
- Hoe kan de sector beter worden geïntegreerd in de bredere arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door pensioenen en verzekeringen?
- Is er voldoende ondersteuning voor vrouwen die willen overstappen naar een andere loopbaan?
De antwoorden blijven evolueren naarmate de samenleving nieuwe waarden en technologische mogelijkheden omarmt.
Vergelijking van drie periodes
| Periode | Werkvorm | Regelgeving | Technologie | Sociaal stigma |
|---|---|---|---|---|
| 1945‑1960 | Informele raamwerkjes & cafés | Geen specifieke wetgeving | Geen digitale middelen | Hoog, ondergronds |
| 1960‑1990 | Gereguleerde rosse buurt, zelfstandige escorts | Lokaal toezicht, gezondheidsinspecties | Printmedia, advertenties | Afname, meer tolerantie |
| 2000‑heden | Online platforms + fysieke locaties | Nation‑wide Wet regulering prostitutie | Internet, apps, digitale betalingen | Gemengd, discussie over rechten |
Checklist voor historisch onderzoek
- Zoek archiefmateriaal van de gemeentelijke gezondheidsinspectie (1970‑1990).
- Interview oude exploitanten of voormalige call girls voor eerstehands accounts.
- Bekijk krantenarchieven voor nieuws over de invoering van de Wet regulering prostitutie in 2000.
- Analyseer digitale platformdata (bijv. website‑archieven) om trends in zoekopdrachten te volgen.
- Vergelijk Nederlandse wetgeving met die van buurlanden (België, Duitsland) voor context.
Veelgestelde vragen
Wanneer werd prostitutie officieel gereguleerd in Nederland?
De Wet regulering prostitutie trad op 1 juli 2000 in werking, waarmee de sector onder arbeidswetgeving en vergunningplicht viel.
Hoe heeft internet de manier van werken van call girls veranderd?
Websites en apps bieden nu anonimiteit, directe boeking, foto’s en klantbeoordelingen, waardoor fysieke ontmoetingspunten minder cruciaal zijn en de markt toegankelijker wordt.
Wat is de rol van de rosse buurt in de huidige Nederlandse prostitutie?
De rosse buurt blijft een symbool en een fysieke hub voor klanten die een traditionele sfeer zoeken, maar naast de fysieke markt draait nu een groot deel van de activiteiten online.
Welke gezondheidsmaatregelen zijn er voor call girls?
Werkgevers moeten elke zes weken een medische controle aanbieden, inclusief testen op SOA’s, en er zijn verplichtingen voor veilige arbeidsomstandigheden volgens de arbeidswet.
Is prostitutie in Nederland volledig legaal?
Ja, zolang de activiteit plaatsvindt binnen een vergunde exploitatie, de betrokkenen minimaal 18 jaar oud zijn en alle belasting‑ en arbeidswetgeving wordt nageleefd.