In Nederland wordt vaak gedacht dat escortvrouwen alleen diensten bieden voor persoonlijke ontmoetingen. Maar de werkelijkheid is complexer. Veel escortvrouwen werken als contractartiesten voor theaterproducties, fotografen, filmmakers en muziekvideo-creators. Ze zijn geen nevenactiviteit - ze zijn een onderdeel van de creatieve keten.
Hoe escortvrouwen bijdragen aan visuele kunst
Photographers en kunstenaars in Amsterdam, Utrecht en Rotterdam werken regelmatig met escortvrouwen als modellen. Niet omdat ze ‘sexy’ zijn, maar omdat ze een bepaalde uitstraling, expressie of energie uitstralen die moeilijk te vinden is bij professionele modellen. Een fotograaf uit Amsterdam vertelde me dat hij een serie maakte over eenzame vrouwen in de stad - alle modellen waren escortvrouwen. Ze kenden de stad, de nacht, de lichamelijke taal van isolatie. Dat gaf de foto’s een diepte die geen actrice kon reproduceren.
De Nederlandse kunstwereld accepteert dit al jaren. De Stedelijk Museum in Amsterdam had in 2022 een tentoonstelling getiteld ‘Lichaam als Canvas’, waarin 12 fotografen werk toonden van vrouwen die werkten in de escortsector. Geen nederigheid, geen moralisme - gewoon kunst. De curator zei: ‘Ze zijn geen objecten. Ze zijn co-creators.’
De theaterwereld en de ongezien rol van escortvrouwen
Veel kleine theatergroepen in Nederland hebben geen budget voor professionele actrices. Maar ze hebben wel behoefte aan mensen die kunnen improviseren, die zich kunnen inleven in complexe emoties, en die niet bang zijn voor lichamelijke uitdrukking. Dat zijn vaak escortvrouwen. Ze hebben ervaring met het lezen van mensen, met het aanpassen van hun gedrag, met het creëren van een sfeer op korte termijn.
In 2023 produceerde het collectief ‘De Nachtclub’ in Groningen een stuk genaamd ‘Tien minuten met een vrouw’. Het verhaal volgde een vrouw die elke avond een andere klant ontmoette. De hoofdrol werd gespeeld door een escortvrouw uit Den Haag. Ze had geen acteeropleiding, maar ze had 400 verschillende ontmoetingen achter de rug. De kritiek noemde het ‘het meest authentieke stuk van het seizoen’.
Video’s, muziek en de onverwachte stem
De Nederlandse muziekscene is vol met videoclips waarin escortvrouwen spelen - niet als seksuele objecten, maar als personages met verhaal. De band ‘Bijna Niemand’ uit Eindhoven maakte in 2024 een clip waarin een escortvrouw een brief leest aan haar vader, terwijl ze een klant bedient. De clip kreeg meer dan 2 miljoen views. Geen naaktheid. Geen sensatie. Alleen een menselijke vertelling.
De tekst was geschreven door een voormalige escortvrouw. De regisseur zei: ‘We wilden niet over hen praten. We wilden dat ze zelf spraken.’
Het verschil tussen prostitutie en kunstmatige rolspel
Er is een duidelijk verschil tussen een prostitutie-activiteit en een contract voor een kunstproject. In Nederland is prostitutie wettelijk toegestaan, maar alleen als het een vrijwillige, georganiseerde en veilige activiteit is. Kunstprojecten daarentegen vallen onder de vrijheid van expressie. Als een escortvrouw wordt betaald om een scène te spelen voor een film, is dat geen prostitutie - het is acteren.
De Wet op de Prostitutie (2000) en de Wet op de Kunst (2015) staan beide toe dat mensen hun lichaam gebruiken als middel van communicatie - zolang er geen dwang, geen ongelijkheid en geen uitbuiting is. Veel escortvrouwen die in de kunstwereld werken, hebben een contract, een uurtarief, een duidelijke scope. Ze kiezen wat ze doen. Ze kunnen nee zeggen. Ze hebben een team dat hun veiligheid waarborgt.
Waarom wordt dit vaak genegeerd?
De media en het publiek hebben moeite met het accepteren van de complexiteit. Het is makkelijker om te zeggen: ‘Ze zijn prostitutie’ dan om te begrijpen dat ze ook kunstenaars kunnen zijn. Maar als je kijkt naar de cijfers, dan zie je iets anders.
Volgens een onderzoek van de Universiteit van Amsterdam uit 2024, werkt ongeveer 12% van de geregistreerde escortvrouwen in Nederland ook in de creatieve sector - als model, actrice, performer of collaborateur. Dat zijn meer dan 1.200 vrouwen. Ze werken niet ‘tussen de klussen door’. Ze hebben een tweede identiteit, een tweede bron van inkomsten, een tweede levensverhaal.
Ze worden niet opgenomen in de kunstgeschiedenis, omdat ze niet ‘professioneel’ zijn volgens oude normen. Maar de normen veranderen. De jongere generatie ziet geen tegenstelling tussen seksualiteit en kunst. Ze zien een mens die meerdere rollen speelt.
Hoe kunstenaars en escortvrouwen samenwerken
Er zijn nu platformen in Nederland die specifiek deze samenwerkingen faciliteren. ‘Kunst & Contact’ is een netwerk dat kunstenaars verbindt met escortvrouwen die interesse hebben in creatieve projecten. Ze bieden juridische ondersteuning, veiligheidsprotocollen, en een transparante betalingssysteem. De meeste projecten worden gefinancierd via crowdfunding of subsidies van de Mondriaan Fonds.
Een voorbeeld: in 2025 startte een project in Leiden waarbij 15 escortvrouwen samen met drie schrijvers een boek schreven over ‘de dag die ik nooit vertelde’. Het boek werd uitgegeven door een grote uitgeverij. De verkoopcijfers waren beter dan die van veel bekende auteurs.
Wat dit betekent voor de toekomst
De rol van escortvrouwen in de Nederlandse kunst en entertainment is geen uitzondering. Het is een evolutie. De grenzen tussen privé en publiek, tussen seksualiteit en expressie, tussen werk en kunst, worden steeds vager. En dat is goed.
Deze vrouwen vragen niet om medelijden. Ze vragen om erkenning. Ze zijn geen slachtoffers. Ze zijn geen schaamte. Ze zijn creatieve krachten die een andere wereld hebben gemaakt - een wereld waar lichaam geen taboe is, maar een medium.
Als je ooit een kunststuk ziet waar een escortvrouw de hoofdrol speelt, kijk dan niet naar haar lichaam. Kijk naar haar ogen. Daar zit het verhaal.
Is het legaal voor escortvrouwen om mee te werken aan kunstprojecten in Nederland?
Ja, het is volkomen legaal. Nederland heeft een duidelijke scheiding tussen prostitutie en kunst. Als een escortvrouw wordt betaald om een rol te spelen in een film, theaterstuk of fotografieserie, valt dat onder de vrijheid van expressie, niet onder de Wet op de Prostitutie. Zolang er geen seksuele dienstverlening plaatsvindt en er een duidelijk contract is, is het een artistieke samenwerking.
Waarom werken veel escortvrouwen in de kunstindustrie?
Veel escortvrouwen hebben een natuurlijke vaardigheid om emoties te lezen, te spelen en te manipuleren - vaak ontwikkeld door jarenlange interactie met verschillende mensen. Deze vaardigheden zijn waardevol in theater, film en fotografie. Ze kunnen snel in een rol sluiten, zijn niet bang voor kwetsbaarheid, en hebben vaak een diep inzicht in menselijk gedrag. Dat maakt hen unieke collaborateurs voor kunstenaars die op zoek zijn naar authenticiteit.
Krijgen escortvrouwen in de kunstwereld dezelfde erkenning als actrices?
Niet altijd. Omdat ze vaak geen acteursschool hebben gevolgd, worden ze soms niet als ‘professioneel’ beschouwd. Maar dat verandert. In de afgelopen vijf jaar zijn er steeds meer prijzen, tentoonstellingen en uitgaven die hun werk erkennen. De generatie die nu kunst maakt, ziet geen scheiding tussen seksualiteit en artistieke expressie. Ze zien een mens - niet een categorie.
Zijn er veiligheidsmaatregelen voor escortvrouwen die in de kunstwereld werken?
Ja. Organisaties zoals ‘Kunst & Contact’ en ‘Vrouwen in Beeld’ bieden veiligheidsprotocollen, juridische advies, en een 24-uurs ondersteuningslijn. Elke samenwerking wordt vooraf besproken, en de vrouw heeft altijd het recht om te stoppen. Veel projecten hebben ook een vertrouwenspersoon aanwezig tijdens de opnames. Veiligheid is geen luxe - het is een basisvoorwaarde.
Hoe kan een kunstenaar een escortvrouw vinden voor een project?
De beste manier is via georganiseerde netwerken zoals ‘Kunst & Contact’ of ‘De Kunstbank’. Deze platformen verifiëren de identiteit van de vrouwen, controleren hun wens om mee te werken, en zorgen voor transparante afspraken. Het is geen datingapp. Het is een professioneel koppelplatform voor kunst en ervaring. Zonder deze stappen is het risico op uitbuiting te groot.